Historie

Wielrennen in Arnhem, hoe het begon
De wielersportgeschiedenis van Arnhem gaat terug tot 1883. Het is in dat jaar dat de wielerclub "De Zwaluw" wordt opgericht in navolging van andere plaatsen in Nederland. De wielrennerij of eigenlijk "het fietsen" is dan sterk in opkomst.

RETO 100 jaar!

In 2020 bestond RETO Arnhem 100 jaar. Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van RETO is er daarom een speciaal tijdschrift uitgebracht met mooie verhalen uit het heden en verleden.

Bekijk dit magazine in PDF.

Historie WV RETO

Andere Arnhemse wielerverenigingen in die tijd waren "De Arend" (opgericht in 1889) en de "Vliegende Hollander" (opgericht in 1891). De opening van de eerste Nederlandse wielerbaan in Nijmegen (1885) vindt zes jaar later navolging in Arnhem. Op het landgoed Klarenbeek wordt op 14 juni 1891 de cementbaan in gebruik genomen die in die tijd tot de modernste ter wereld behoort. Het "Juweeltje" is uitgerust met douches, baden en ruime kleedruimtes. Een voor die tijd ongekende weelde. In augustus van dat jaar worden hier de nationale kampioenschappen verreden waar Arnhemmer Jan Fockema meerdere titels verovert. Deze Arnhemse baan had een dusdanig goede reputatie dat de "superkampioen" Jaap Eden z'n tenten in Arnhem opslaat en er z'n trainingsstage afwerkt. Wanbeleid van de toenmalige baandirectie leidt tot teruglopende belangstelling en uiteindelijke sluiting en afbraak van de baan In 1898.

In 1900 verscheen dit bericht in de "Nieuwe Arnhemsche Courant": Het Arnhems publiek toont zich verbitterd door het aanmatigend optreden van de 'Geldersche Wieler Bond' en legt een sterke antipathie tegen wegwedstrijden aan de dag. Dit naar aanleiding van een dodelijk ongeval, overkomen aan mejuffrouw Stevens, tijdens op 21 oktober gehouden wegwedstrijden op de Amsterdamse­weg. Volgens het 'request', door haar verloofde P. van Geene, kappersbediende te Arnhem, aan de gemeenteraad gezonden, is de aanrijding geschied ter­wijl de berijder de eindspurt van het betrekkelijke wedstrijdnummer reed.

De terugslag die het wegrennen ondervindt van de beruchte motor- en rijwielwet, een wet die het houden van wegwedstrijden verbiedt betekent het voorlopige einde van de wielersport in Arnhem. Pas in 1920 zou daar verandering in komen. Lees hier meer informatie uit de periode 1893-1900 en hier meer informatie uit de periode 1901-1923.

Opgericht in 1920
De geschiedenis van wielervereniging RETO gaat terug tot de oprichting op 24 oktober 1920 als "Ren- En Touristenclub Oosten". In die tijd is RETO ook echt een vereniging voor het oosten, want er zijn op dat moment zelfs leden uit Nijmegen, Wageningen, Deventer, Zutphen en Apeldoorn. Met de oprichting van wielerverenigingen in die plaatsen vervalt de regiofunctie van de club en wordt de volledige naam vervangen door de afkorting RETO. Klik hier voor meer informatie uit de periode 1924-1930

Begin: vaardigheid voorop, wegwedstrijden in de kinderschoenen
In de jaren '20 is het houden van wegwedstrijden bij wet verboden en daarom richt RETO zich in eerste instantie vooral op het houden van betrouwbaarheid- en vaardigheidsritten zoals de in 1930 georganiseerde internationale vaardigheidsrit Arnhem - Düsseldorf v.v.

Ondanks alle wettelijke beperkingen lukt het RETO in 1925 toch de wegwedstrijd Arnhem- Amsterdam- Arnhem te organiseren. Verder verleent de club in datzelfde jaar ook haar medewerking aan de organisatie van het Nederlands Kampioenschap en het Wereld Kampioenschap. Andere activiteiten in die tijd zijn een cyclecross over de Veluwe genaamd "den Grooten Prijs van Arnhem" en het Gelders Kampioenschap Hometrainers in 1935. In 1930 heeft RETO een heuse Nederlands kampioen: Ben Cornelese bij de Nieuwelingen. Klik hier voor meer informatie uit de periode 1924-1930, hier voor de periode 1931-1935 en hier voor knipsels uit de periode 1932-1936.

Baanwielrennen in Arnhem
Al in 1924 neemt RETO het initiatief om te komen tot een wielerbaan, omdat in deze jaren het baanwielrennen in Nederland een ongekend populariteit kent. Na jaren van onderhandelen en het verkrijgen van de financiering is het op 10 maart 1933 eindelijk zover RETO opent haar eigen 166 2/3 meter lange wielerbaan aan het Lange Water.

Om de veertien dagen staan daar in die tijd koppelkoersen met zesdaagse cracks van die tijd op het programma. Helaas heeft deze wielerbaan maar 4 jaar bestaan, want wegwedstrijden winnen in die tijd snel in aanzien en kunnen op een groot en enthousiast publiek rekenen. Deze trend en de onderlinge afspraken tussen de baanrenners leiden er dan ook toe dat RETO al in 1937 de wielerbaan officieel sluit. Daarna is het helaas niet meer gelukt om de wielerbaan nieuw leven in te blazen en in de Hongerwinter van 1944-1945 belandt het hout van de wielerbaan die er dan al jaren werkeloos bijligt in menig Arnhems kachel!

Ronde van de Paasberg
Om tegemoet te komen aan de groeiende belangstelling voor wegcriteriums maakt de club in 1935 de eerste plannen om een Ronde van Arnhem te organiseren. Door de Tweede Wereldoorlog is het pas op 12 augustus 1951 zover: na 16 jaar van voorbereiding vindt de eerste "Ronde van Arnhem" op een parkoers op de Paasberg plaats. Deze wielerronde vond voor het laatst plaats op 28 mei 2010 onder de naam "Ronde van de Paasberg".

Opbouw na WO II
Tijdens die Tweede Wereldoorlog kent wielervereniging RETO een sluimerend bestaan en pas op 1 april 1949 wordt de vereniging heropgericht. Gelukkig weet RETO zich goed te presenteren door het organiseren van vele wegwedstrijden, veldritten, wielerrondes en toertochten. In de jaren zestig kent RETO een teruggang in leden en in die tijd zijn de organisatie van de Ronde van Arnhem en andere wedstrijden in Velp-Zuid, Malburgen en Rheden dan ook de voornaamste bron van inkomsten.

Dit wil niet zeggen dat er in die tijd niet gefietst wordt, want RETO levert in die tijd een heuse profwielrenner af voor de Televizier ploeg van Kees Pellenaars: Cees van Espen. In de periode 1964-1968 wint hij diverse criteria, ereplaatsen in buitenlandse wielerklassiekers en een etappezege in de Tour de France van 1965! Daarnaast vertegenwoordigde Cees Nederland op het Wereld Kampioenschap ploegentijdrit en op andere internationale wedstrijden.

Een andere RETO wielerheld uit die tijd is Jan Hesse die naast winst in de Acht van Chaam een behoorlijk aantal ereplaatsen in de wacht weet te slepen. Het zal dan tot 1988 duren tot het volgende internationale succes van een wielrenner uit de RETO gelederen: het Olympisch zilver van Leo Peelen op de spelen van Seoul. Klik hier voor meer informatie uit de periode 1941-1960, hier voor de periode 1961-1962, hier voor de periode 1963-1965 en hier voor de periode 1966-1970.

Jaren zeventig en tachtig: RETO 50 jaar en eigen clubhuis
Ondanks de toenemende complexiteit door reglementen, voorschriften en bepalingen heeft RETO de veerkracht om het 50-jarig jubileum in 1970 te halen en in 1977 opent het eerste zelfstandige clubgebouw van RETO in de wijk Presikhaaf haar deuren.

Verder wordt in de jaren tachtig het initiatief genomen voor de organisatie van de "Airborne Fietstoertocht " een mooie tocht die sinds 1985 langs de monumenten van de slag om Arnhem voert. WV RETO organiseert deze tocht nu nog ieder jaar in het kader van de Airborne week in Oosterbeek. In 1971 vindt de eerste profronde van Arnhem plaats in het stadscentrum. Lees hier meer informatie uit de periode 1971-1975, hier meer over de periode 1976-1980 en hier meer over de periode 1981-1990

Meer recent: verhuizing naar 't Cranevelt en RETO weer in de lift

Vanaf 1995, met de landelijk groeiende populariteit van het fietsen, gaat het ook met RETO bergopwaarts en in 1997 opent na 20 jaardoor het eigen initiatief en het enthousiasme van de leden samen met schaatsvereniging Thialf het huidige clubgebouw op "Sportpark 't Cranevelt", een prachtig plekje midden in de Arnhemse bossen, haar deuren. Recentelijk zijn ook de Bostoertocht en de Bevrijdingstocht, die RETO samen met zustervereniging TC Wageningen organiseert aan de lijst met RETO-evenementen toegevoegd. Verder doen (en deden) jaarlijks er allerlei wielerrondes en toertochten het centraal gelegen Arnhem aan. RETO verleent vaak haar medewerking aan de organisatie van deze rondes door haar clubhuis beschikbaar te stellen als stempel- en pleisterplaats. Klik hier voor meer informatie over de periode 1991-1995 en hier voor periode 1996-1998.

Met meer dan 400 leden staat RETO er na de eeuwwisseling er goed voor:

  • Het aantal vrouwelijke leden van RETO groeit gestaag;
  • Er is een MTB-afdeling met een actieve groep jonge leden die wedstrijden rijden en ook de wedstrijdafdeling groeit nog. Voor hen en anderen biedt RETO naast lokale wegwedstrijden ook de drukbezochte dinsdagavondcompetitie op Papendal. RETO heeft momenteel bijna 90 wedstrijdrijders op de MTB en weg in haar geledingen;
  • De jeugdafdeling van bijna 60 leden oefent onder enthousiaste begeleiding een paar keer per week en rijden daarnaast veel tochten of wedstrijden; De toerafdeling is met circa 250 de grootste afdeling. De laatste tien jaar zijn met veel enthousiasme (buitenlandse) fietsreizen georganiseerd waar veel leden aan mee doen.

Bronvermelding: "1920-1970: 50 jaar RETO" door C. van Elden en clubarchief

Gradus van Dalen, het RETO-lid dat op de Grebbeberg sneuvelde

RETO Arnhem ontving onlangs een aantal bijzondere medailles van Marjolein van Sadelhoff uit Laag-Soeren. De relikwieën zijn stille getuigen van een sportief leven van haar oom Gradus van Dalen (1919-1940).

Lees hier meer over dit bijzondere lid.